23 iul. 2021

Proverbe U, Ü, V

 

Ucuz alınğan palı sayılır.

Ucuz alınan (şey) pahalı sayılır.

Se poate considera ca scump un lucru obținut ieftin.


Ucuz etın sorpası tatımaz.

Ucuz (zaif) etin supası tatsız olur.

(Açıklama: Ucuz etin yahnisi tatsız olur.)

Ciorba cărnii ieftine va fi fără gust.


Ul bolsın qız bolsın, ayağı qolı tuz bolsın.

Oğlan olsun kız olsun, ayağı kolu düz olsun.

Fie băiat fie fată, să aibe picioarele și mâinile drepte.


Ul curt quvnağı qız el quvnağı.

Oğlan yurtun kıvançı kız elin kıvancı.

(Açıklama: Türkler eskiden beri erkek çocuklara fazla önem verirler.Bunu yurtun savunması bakımından düşünürler.Halbuki oğlanları doğuran analar kızlardan yetişir).

Băiatul aduce bucurii gospodăriei fata duce bucuria străinilor.

(Explicație: În vechime, turcii acordau atenție mai mare băieților. Explicația s-ar datora ideii de ocrotire a patriei. În realitate, mamele ce nasc băieți provin din fete.


Ul oqısa qadı, qız oqısa cadı bolır.

Oğlan okursa kadı, kız okursa cadı olur.

(Açıklama: İlkel düşüncedir).

Băiatul care studiază judecător, fata care studiază, babă, așa vor deveni.

(Explicație: Este o concepție primitivă).


Ulun bolsa şulk bolsın şulk bolmasa coq bolsın.

Oğlun olursa atik, aşıkgöz olsun, böyle olmazsa yok olsun.

( Açıklama: Şulk ve ya şolk, atik, açıkgöz. Bu söz Qırım’ın Bahçesaray Türkleri arasında kullanılır.Dobruca’da Bahçesaraydan göçüp gelmiş olan Türkler (yani Tatarlar) arasında kullanılır. Şelfe, Garp sıfat.”Ayağı çabuk kimesneye ve hafif ve bitemkin ve acul kimesneye dahi derler.Türkiye’ de ŞELEFE tabir olunur.(Tercemei Bürhan Kat’i )( B.Türk Lugati c.III,s.245)

Dacă ai băiat, acela să fie descurcăreț, de nu, mai bine lipsă.

(Explicație:Termenii Șulk și Șolk înseamnă des urcăreț, capabil. Acest cuvânt este folosit de turcii (tătarii) din zona Bahcesaray. Turcii (tătarii) care s-au stabilit în Dobrogea venind din zona Bahcesaray folosesc termenul.Șelfe aparține părții occidentale, vestice. Este apelativ adresat celor iuți și capabili să se descurce. În Turcia se folosește forma ȘELEF. (traducerea s-a făcut de către Burhan Kat – Dicționarul Turc vol.III P.245).


Unsız üyde aşığan qamır tabılmaz.

Unsuz evde mayalı hamur bulunmaz.

În casa fără făină nu vei găsi cocă dospită.


Urustan dost bolmaz domızdan post.

Rustan dost olmaz domuzdan post.

A face din rus prieten nu se poate, e ca și cum ai face din porc piele.


Urusman dost bolsan baltan qatında bolsın.

Rusla dost olursan baltan yanında olsun.

Dacă ai prieten rus ține toporul alături.


Uygun bolmasa üy bolmaz.

Erkekle kız bir birine uygun (küfüv) olmasa aile ocağı kurulmaz.

Dacă nu se potrivesc, nu fac casă bună.


Uzaqtaqılar kışneşır, cuvuqtaqılar tışleşır.

Uzakta olan kardeşler, akrabalar, birbiriyle haberleşir, iyi geçinir de yakındakiler daima görüşebilenler iyi geçinemezler, kavgalaşırlar, birbirlerini ısırırlar.

Cei îndepărtați se vor dori alături, în timp ce, apropiații se vor certa.


Urmesın bılmegen it sıruge qaşqır ketırır.

Ürümesin bilmeyen it sürüye kurt getirir.

Câinele care nu știe să latre, l- ar putea aduce la turmă pe lup.


Üy alma qomışı al.

Ev alma komşu al.

Nu cumperi casă ci vecin.


Üy yasağan şot tışta qalır.

Ev yapan keser dışarda kalır.

Toporul care face casa, rămâne afară.


Üy salğanman üylengenın yardımcısı Tanrı.

Ev yapanla evlenenin yardımcısı Tanrıdır.

Ocrotitorul celui care face casă sau se însoară, este Dumnezeu.


Üyge kerek camıge aram.

Eve gerek ( olan şey) camiye haramdır.

Ce trebuie la casă poate fi nepotrivit pentru geamie (ca obiect).


Üyge üysen cetmez.

Eve (aileye) yığsan yetmez.

Chiar de aduci cu toptanul, nu ajunge pentru casă.


Üyretme aqıl üy aylanğaşı.

Öğretilen akıl evi dönünceye kadardır.

(Açıklama: Kişinin kendi aklı olup düşünmeli).

E bine ca omul să gândească având propriul cap.

(Explicație: Trebuie ca omul însuși să gândească ).


Üysen kop uleşsen az.

Yığarsan çok (görünür) paylaşırsan az düşer kişi başına.

Dacă îngrămădești pare mult, dacă împarți pentru fiecare, porția e mică. 


Vaqıtsız aşqan terek boy atmaz.

Vakitsiz (çiçek) açan ağaç uzamaz, boy vermez.

Pomul care înfloreşte fără vreme nu mai crește.


Vaqıtsız şaqırğan qoraznı soyarlar.

Vakitsiz öten horozu keserler.

Cocoşul care cântă fără să respecte ora, este sacrificat.


Veresiye ışken ekı kere esırır.

Veresiye içen iki kere sarhoşlanır.

Cel care bea pe credit de două ori, se îmbată.


Niciun comentariu:

Trimiteți un comentariu