Proverbe Z

 

Zaman sağa uyımasa sen zamanğa uyı.

Zaman sana uyumazsa sen zamana uy.

Dacă timpul nu se potrivește cu tine, orientează-te tu spre timp.

Zanat qolda altın bılezık.

Zanaat elde altın bilezik.

Meseria este brățară de aur.

Zararı tıymegen cılan bin yaşasın.

Zararı dokunmayan yılan bin yaşasın.

(Açıklama: Neme lazimcilik zihniyeti, kötü şey).

Șarpele care nu mă lovește, să trăiască o mie de ani.

(Explicație: Este o gândire a indiferenței, situație nedorită).

Zararın qayerınden qaytsan qazanç sayılır.

Zararın neresinden dönsen kazanç sayılır.

Se consideră câștig de oriunde te întorci din pierdere.

Zekât eşkısı cütel bolır.

Zekat olarak verilen keçi öksürüklü (sakat) olur.

Capra dată de pomană este una slabă și bolnavă.

Zengın arabasın taudan aşırır, carlı tuz colda şaşırır.

Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz yolda şaşırır.

Bogatul își salvează căruța din pădure, săracul o pierde pe drumul drept.

Zengın cebın carlı tızın tobeler.

Zengin cebını fakir dizini döver.

Bogatul își bate buzunarul, săracul, genunchii doar.

Zor qapıdan kırse şeriat pencereden şığar.

Zor kapıdan girerse şeriat pençereden çıkar.

Dacă legislația musulmană intră cu greu pe ușă, ea iese pe fereastră.

Zor oyun bızar.

Zor oyunu bozar.

Greutatea strică jocul.

Zorman guzellık bolmaz.

Zorla güzellik olmaz.

Afecțiunea nu se obține cu forța.

Zulumman memleket cığılır, qazma kurekmen cığılmaz.

Zulum ile memleket yıkılır, kazma kürek ile yıkılmaz.

Prin tiranie se prăbușește țara, nu cu cazmaua și cu lopata.

Proverbe Y

 

Yabanğa atmaq. Yabana atmak. 

 A arunca spre malefic.

Yağma Mondır’ın böregı. 

 Yağma Hasan’ın böregı. 

 Plăcinta lui Mondîr (Hasan).

Yağma yok. Yağma yok. 

 Nu se permite devastarea.

Yaavdı pazarlığı. 

 Yahudi pazarlığı. 

 Târguială evreiască.

Yaqa pașa aketmek. 

 Yaka paça götürmek. 

 A duce bucată de picior yacului.

Yaqası aşılmağan yalan. 

 Yakası açılmamış yalan. 

 Minciuna căreia nu i s-a deschis gulerul.

Yaqasına cabışmaq. 

 Yakasına yapışmak. 

 

Ya bu tüyenı qutmelı ya bu diyardan ketmelı.

Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli.

Ori stăpânim cămila asta, ori plecăm din acest loc.

Ya quyından ya suvından.

Ya huyundan ya suyundan.

Ori le are din caracter, ori din apă.

Ya takt ya bakt.

Ya taht ya baht.

Fie din tron ( regal) fie din noroc.

Yaqşı at cemın, qayt at, qamşısın arttırır.

Iyi at yemini, öne gitmeyip arkasına bakan at kamçısını artırır.

Calul bun hrana și-o mărește, calul ce se uită îndărăt, biciul îl dorește.

Yalancının üyı canğan bırev inanmağan.

Yalancının evi yanmış kimse inanmamış.

Nimeni n-a crezut când a ars casa mincinosului.

Yanğınğa kortukmen ketılmez.

Yangına körükle gidilmez.

(Açıklama: İki kişi kavga ederken, onları daha da kızıştıracak, tahrik edecek söz söylenmez).

Când arde, nu te duci acolo cu instrumentul de suflat.

(Explicație: Când se ceartă doi oameni, nu folosești expresii care să-i întărâte).

Yarım elma gonul alma.

Yarım elma (verip) gönül alma (olur).

Poți oferi o jumătate de măr ca să obții inima (cuiva).

Yarınğı tavuqtan bugunkı cımırta.

Yarınkı tavuktan bugünkü yumurta (iyidir).

De la găina de mâine ( e mai bine să avem) oul de astăzi.

Yasağan usta tuvıl yasatqan usta.

Yapan usta değil yaptıran usta.

Nu e meșterul cel care a făcut, meșterul este cel care a găsit soluția.

Yaşın yaşağan aşın aşağan.

Yaşını (yeteri kadar) yaşamış aşını ( yeteri kadar ) yemiş.Tam ihtiyarlamış, ölüm çağına gelmiş.

Și-a trăit traiul și-a mâncat mălaiul.

( Explicație: Proverbul definește destinul omului care a trăit mult, care a mâncat mult, încât a ajuns la vârsta unei posibile morți.

Yaqşının catar camannın cürer vaqtı.

İyiyi kişinin yatacak kötü kişinin gezecek vaktı.

(Açıklama: Yarı geceden sonra kötü kişi gezer).

87

E vremea celui bun să se culce şi a celui rău să se plimbe.

(Explicație: După jumătatea nopții umblă doar cei răi).

Yazğa şığardıq tananı begenmez boldı ananı.

Yaza çıkardık danayı beğenmez oldu anayı.

Am adus în vară vițica, nu i-a mai plăcut mămica.

Yazda azıqsız qışta tonsız colğa şıqma.

Yazın azıqsız ( yemeksiz ) kışın kürksüz yola çıkma.

Nu ieși iarna la drum fără mâncare și fără de cojoc.

Yedısınde ne bolsa yetmışınde odır.

(Kışı) yedi yaşında hangi karaktere sahip ise yetmişinde de ona sahiptir.

Cum e pe șapte așa va fi și la șaptezeci.

(Explicație: Iarna având vârsta de 7 zile, își va menține caracterțsticile și la șapzeci de zile.

Yerınden ayrılğan yedı qat catqa kör bolır.

Yerinden (memleketinden) ayrılan yedi kat yabancıya hor olur.

Cel ce se desparte de locul lui de origine va suporta prigoana a șapte înstrăinări.

Yoqman dep cılanma, barman dep quvanma.

Yoksulum diye yakınma ( ağlama) varlıklıyım diye sevinme.

Nu te întrista că ești sărac, nu te bucura că ești înstărit.

Yuqı yuqının mayası.

Uyku uykunun mayası.

Maiaua somnului este somnul.

Yuvanı yasağan ırğaşı quş.

Yuvayı yapan dişi kuş.

Pasărea care a făcut cuibul este femelă.

Yuz bersen arsız bolır, az bersen qırsız bolır.

Yüz versen arsız olur, az versen hırsız olur.

De îi dai nas va deveni impertinent, de îi dai puțin, va deveni hoț.

Yuzellı, yaz bellı.

Kasım ayından sonra yüz elli gün geçince yaz geldi.

Au trecut o sută cincizeci ( de zile după noiembrie) deci vine vara.

Yuz on, tarlağa qon.

Kasım aynı yüz on gün geçince tarlanı sür.

Este o sută zece, culcă-te pe tarla (ogor).

(Explicație: Dacă au trecut 110 zile de după noiembrie, poți ara pământul).

Proverbe U, Ü, V

 

Ucuz alınğan palı sayılır.

Ucuz alınan (şey) pahalı sayılır.

Se poate considera ca scump un lucru obținut ieftin.

Ucuz etın sorpası tatımaz.

Ucuz (zaif) etin supası tatsız olur.

(Açıklama: Ucuz etin yahnisi tatsız olur.)

Ciorba cărnii ieftine va fi fără gust.

Ul bolsın qız bolsın, ayağı qolı tuz bolsın.

Oğlan olsun kız olsun, ayağı kolu düz olsun.

Fie băiat fie fată, să aibe picioarele și mâinile drepte.

Ul curt quvnağı qız el quvnağı.

Oğlan yurtun kıvançı kız elin kıvancı.

(Açıklama: Türkler eskiden beri erkek çocuklara fazla önem verirler.Bunu yurtun savunması bakımından düşünürler.Halbuki oğlanları doğuran analar kızlardan yetişir).

Băiatul aduce bucurii gospodăriei fata duce bucuria străinilor.

(Explicație: În vechime, turcii acordau atenție mai mare băieților. Explicația s-ar datora ideii de ocrotire a patriei. În realitate, mamele ce nasc băieți provin din fete.

Ul oqısa qadı, qız oqısa cadı bolır.

Oğlan okursa kadı, kız okursa cadı olur.

(Açıklama: İlkel düşüncedir).

Băiatul care studiază judecător, fata care studiază, babă, așa vor deveni.

(Explicație: Este o concepție primitivă).

Ulun bolsa şulk bolsın şulk bolmasa coq bolsın.

Oğlun olursa atik, aşıkgöz olsun, böyle olmazsa yok olsun.

( Açıklama: Şulk ve ya şolk, atik, açıkgöz. Bu söz Qırım’ın Bahçesaray Türkleri arasında kullanılır.Dobruca’da Bahçesaraydan göçüp gelmiş olan Türkler (yani Tatarlar) arasında kullanılır. Şelfe, Garp sıfat.”Ayağı çabuk kimesneye ve hafif ve bitemkin ve acul kimesneye dahi derler.Türkiye’ de ŞELEFE tabir olunur.(Tercemei Bürhan Kat’i )( B.Türk Lugati c.III,s.245)

Dacă ai băiat, acela să fie descurcăreț, de nu, mai bine lipsă.

(Explicație:Termenii Șulk și Șolk înseamnă des urcăreț, capabil. Acest cuvânt este folosit de turcii (tătarii) din zona Bahcesaray. Turcii (tătarii) care s-au stabilit în Dobrogea venind din zona Bahcesaray folosesc termenul.Șelfe aparține părții occidentale, vestice. Este apelativ adresat celor iuți și capabili să se descurce. În Turcia se folosește forma ȘELEF. (traducerea s-a făcut de către Burhan Kat – Dicționarul Turc vol.III P.245).

Unsız üyde aşığan qamır tabılmaz.

Unsuz evde mayalı hamur bulunmaz.

În casa fără făină nu vei găsi cocă dospită.

Urustan dost bolmaz domızdan post.

Rustan dost olmaz domuzdan post.

A face din rus prieten nu se poate, e ca și cum ai face din porc piele.

Urusman dost bolsan baltan qatında bolsın.

Rusla dost olursan baltan yanında olsun.

Dacă ai prieten rus ține toporul alături.

Uygun bolmasa üy bolmaz.

Erkekle kız bir birine uygun (küfüv) olmasa aile ocağı kurulmaz.

Dacă nu se potrivesc, nu fac casă bună.

Uzaqtaqılar kışneşır, cuvuqtaqılar tışleşır.

Uzakta olan kardeşler, akrabalar, birbiriyle haberleşir, iyi geçinir de yakındakiler daima görüşebilenler iyi geçinemezler, kavgalaşırlar, birbirlerini ısırırlar.

Cei îndepărtați se vor dori alături, în timp ce, apropiații se vor certa.

Urmesın bılmegen it sıruge qaşqır ketırır.

Ürümesin bilmeyen it sürüye kurt getirir.

Câinele care nu știe să latre, l- ar putea aduce la turmă pe lup.

Üy alma qomışı al.

Ev alma komşu al.

Nu cumperi casă ci vecin.

Üy yasağan şot tışta qalır.

Ev yapan keser dışarda kalır.

Toporul care face casa, rămâne afară.

Üy salğanman üylengenın yardımcısı Tanrı.

Ev yapanla evlenenin yardımcısı Tanrıdır.

Ocrotitorul celui care face casă sau se însoară, este Dumnezeu.

Üyge kerek camıge aram.

Eve gerek ( olan şey) camiye haramdır.

Ce trebuie la casă poate fi nepotrivit pentru geamie (ca obiect).

Üyge üysen cetmez.

Eve (aileye) yığsan yetmez.

Chiar de aduci cu toptanul, nu ajunge pentru casă.

Üyretme aqıl üy aylanğaşı.

Öğretilen akıl evi dönünceye kadardır.

(Açıklama: Kişinin kendi aklı olup düşünmeli).

E bine ca omul să gândească având propriul cap.

(Explicație: Trebuie ca omul însuși să gândească ).

Üysen kop uleşsen az.

Yığarsan çok (görünür) paylaşırsan az düşer kişi başına.

Dacă îngrămădești pare mult, dacă împarți pentru fiecare, porția e mică. 

Vaqıtsız aşqan terek boy atmaz.

Vakitsiz (çiçek) açan ağaç uzamaz, boy vermez.

Pomul care înfloreşte fără vreme nu mai crește.

Vaqıtsız şaqırğan qoraznı soyarlar.

Vakitsiz öten horozu keserler.

Cocoşul care cântă fără să respecte ora, este sacrificat.

Veresiye ışken ekı kere esırır.

Veresiye içen iki kere sarhoşlanır.

Cel care bea pe credit de două ori, se îmbată.

Proverbe T

 

Taban kırlenmiy tamaq toymaz.

Taban kirlenmeden damak (karın) doymaz.

Până nu se murdăresc tălpile nu se satură burta.

Tabanğa quvet cavnı coqet.

Tabana kuvvet düşmanı yoket.

Putere tălpilor ca să piară dușmanul.

Tatanğan quturğandan beter.

Tadanmış kudurmuştan beter.

Cel care s-a obișnuit este mai rău de cât cel turbat.

Talaqaman bolğan ış şalt pıter.

İmece ile olan iş çabuk biter.

Treaba făcută în comun se termină repede.

Tamırlıda tartış ıruvlarda uruş bolır.

Köklüde (kökü çok olan ailede) tartışma soyu çok olan ailede vuruşma olur.

În familiile cu multe ramuri vor avea loc multe ciocniri.

Tanrının kunu tarıdan kop.

Tanrının günü darıdan çok.

Zilele Domnului sunt mai multe decât grămada meiului.

Tarlan tuz bolsun apaqayın qız bolsın.

Tarlan düz olsun karın kız olsun.

Ogorul să-ți fie drept, femeia să-ți fie fată.

Tarlanın şayırı qıznın şeberı.

Tarlanın çayırı kızın hünerlisi.

Valea ogorului înseamnă fata pricepută.

Taş baş carar, tamaq taş carar.

Taş baş yarar, tamah (hırs) taş yarar.

Piatra îți sparge capul, stomacul, piatra o sparge.

Taş cerınde auır.

Taş yerinde ağır.

Piatra este grea la locul ei.

Taș astında bolmasın tau artında bolsın.

Taş altında olmasın dağ arkasında olsun.

Nu sub piatră, ci în spatele pădurii să fie.

Tatlı tamaqnın tapqanı tamağından artmaz.

Pisboğazın bulduğu boğazından artmaz.

Nimic nu-i prisosește de la gură omului lacom la mâncare.

Tatsız aşqa tuz qatsın, aqılsız başqa soz qatsın.

Tadsız aşa tuz ne yapsın, akılsız başa söz ne yapsın?

Mâncării fără gust sare să-i pună, capului fără creier, vorbe să-i spună.

Tayaq Cennetten şıqqan.

Dayak Cennetten çıkmış.

Bățul (toiagul) e rupt din rai.

Tayaq ayuğa namaz üyretken.

Dayak ayıya namaz öğretmiş.

Bățul l-a învățat Namaz-ul pe urs.

Tayaqtan qașıp șoqmarğa, cavından qaşıp burşaqqa tutıldı.

Dayaktan kaçıp çomağa, yağmurdan kaçıp doluya tutuldu.

Fugind de băț a ajuns la ciomag, fugind de ploaie, la grindină.

Tazın bezengenı pıtmez..

Kelin süslenmesi bitmez.

Nu se termină împodobirea chelului niciodată.

Tazın qazanğanı bezengenıne cetmez.

Kelin kazancı süslenmesine yetmez.

Câștigul chelului nu-i ajunge nici la împodobire.

Taz bezengeşı toy darqar.

Kel süsleninceye kadar düğün dağılır.

Până se gătește chelul, nunta se termină.

Taz lac bılse ozın başına cağar.

Kel ilaç bilse başına sürer.

De-ar ști leacul, chelul s-ar unge pe cap.

Temır tavunda qız şağında.

Demir tavunda kız çağında.

Temir este în pădure, fata, le are pe ale ei.

Tenbelın ışkırlıgı ış pıtken son başlar.

Tenbelin işgüzarlığı iş bittikten sonra başlar.

Dorul de muncă al leneşului începe la sfârşitul lucrului.

Tenbelin ışı pıtmez, caz kelse de qışı pıtmez.

Tenbelin işi bitmez, yaz gelse de kışı bitmez.

Treaba leneșului nu se termină, de vine vara, el are iarna lui.

Tenbel cıgıt yar tapmaz.

Tenbel yiğit yar bulmaz.

Flăcăul leneș nu-și găsește iubită.

Tenbelge iş buyur sağa aqıl üyretsın.

Tenbele iş buyur sana akıl öğretsin.

Dă-i de lucru leneșului ca să-ți dea idei.

Tentegım tezek camanım capma ketırır.

Hovardam (delişmenim) tezek yaramazım dıvara yapıştırılıp kurutulmuş ince tezek getirir.

Prostul îmi aduce tizik, răuvoitorul, uscătura lui lipită de perete.

Ten tenımen teke müyüzımen.

Eşit (akran) eşiti ( akranı) ile teke de boynuzu ile iddialaşır, güreşir.

Fiecare se luptă cu cel potrivit lui, numai țapul se luptă cu coarnele.

Tentek attan toz şığar.

Delişmen (serkeş) attan toz çıkar.

Praful se alege din calul zăpăcit.

Tentek bolsan tegıs bol.

Hovarda isen herkese karşı ayni ol.

Dacă ești prost menține-te galanton cu toată lumea.

Tentekten doğrı cevap.

Hovardadan doğru cevap.

Răspunsul drept vine de la cel sărac cu duhul.

Teregın qurtı ozınden bolır. 

 Ağacın kurtu kendinden olur. 

Viermele lemnului se naște din el.

Tereknı qurt kışını dert saqatlar.

Ağacı kurt, kişiyi dert sakatlar.

Viermele termină lemnul, suferința, omul.

 

Terek talında iyilir.

Ağaç dalında (fidan) iken eğilir.

Pomul se înclină pe crengile lui.

Terek neğadar uzasa kokke cetmez.

Ağaç ne kadar uzasa göğe yetişmez.

Oricât s-ar prelungi pomul la cer nu va ajunge.

Tılden kelgen elden kelse erkes Han bolır.

Dilden gelen elden gelse herkes Han olur.

Dacă tot ce iese din gură se va face cu mâna, toți ar ajunge Hani.

Tılenşının torbası tolmaz.

Dilencinin torbası dolmaz.

Sacul cerșetorului nu se umple niciodată.

Tılı bolmasa başın it aşar.

Dili olmasa başını it yer.

De n-ar avea limbă câinele îi va mânca capul.

Tılın tıyğan başın qorır.

Dilini (kötülükten) yasaklayan başını (beladan) korur.

Cel care își scurtează limba, își va feri capul de necazuri.

Tılın coytqan soyın coytar.

Dilini kaybeden soyunu (milletini) kaybeder.

Cel ce îşi pierde limba, își va pierde naționalitatea.

Tırmenşı unğa tükancı mayğa carımaz.

Değirmencide un dükkancıda yağ bol olmaz.

Nu vor avea din belșug făină morarii și ulei băcanii.

Tiyme balağa şatarsın belağa.

Dokunma çocuğa çatarsın belaya.

Nu te atinge de copil că vei da de belea.

Tışın tışke tiymese ettır, ayağın cerge tiymese attır.

Dişin dişe dokunmazsa (yediğin) ettir, ayağın yere dokunmazsa (bindiğin) attır.

De nu se lovesc dinții de dinți e carne, picioarele, de pământ, înseamnă că ești călare.

Toqnı sıylamaq zor.

Tok kişiyi ağırlamak zor.

E greu să-l mulțumești pe omul sătul. \ 81

Tonı camannı it qabar, gonlı camannı Tanrı qağar.

Kürkü kötü olanı it kapar (ısırır), gönlü kötü olanı Tanrı çarpar, kenara atar.

Pe cel cu cojoc mare, îl prind câinii, pe cei cu suflet rău Dumnezeu îi va lovi.

Torbasız at corğalar, soqır pışaq ırğalar.

Torba (yem) yemeyen at rahvanlar (koşmaz), kör bıçak hırpalar ( kesmez) eziyet verir.

Calul lipsit de traista cu hrană nu va alerga, cuțitul chior nu va tăia.

Toy bolır ekı kışıge, tasası delı kışıge.

Düğün olur iki kişiye, tasası deli kişiye.

Nunta poate fi pentru doi oameni, vasul , pentru nebuni.

Toy opkesız bolmaz.

Düğün şikayetsiz (dargınlıksız) olmaz.

Nu există nuntă fără regrete.

Toy pıtken son qınanı kozıne sep.

Düğün bittikten sonra kınayı gözüne serp.

După nuntă poți să-ți pui kîna și pe ochi.

Toyğa barsan toyıp bar şontıq tonın kıyıp bar.

Düğüne gidersen doyup var kısa kürkünü giyip var.

(Açıklama: Düğünde kalabalık çok olur karnını doyuramazsın, onun için karnını doyurup git. İtibarın olması için hiç olmasa kısa kürkünü giy.)

De te duci la nuntă, du-te sătul, pune pe tine măcar cojocul cel scurt.

(Explicație: Nunta poate să fie aglomerată, de aceea e bine să te duci sătul. Pentru a fi bine primit, pune pe tine măcar cojocul scurt.

Toyğa toqmaq cıyılır.

Düğüne tokmak toplanır.

(Açıklama: Düğün olacak evde bir iki gün evvelden 8-10 genç kahve döğer.Bu yuzden kahve tokm ağı toplanır. Halk arasında işsiz takımına tokmak da denilir.

Düğünlere daha ziyade böyleleri toplanır, parasız yer ve içerler.Bu anlamda da söylenmiş olabilir.

La nuntă poți avea surpiza să dai peste cei demni de ciomege.

(Explicație: La nuntă se pot aduna chiar şi cei ce merită a fi ciomăgiți.În casa unde va fi nunta, cu câteva zile mai înainte se adună 8-10 flăcăi pentru a râșni (în trecut, cu ciomegele) cafeaua. Nunta poate găzdui oameni fără căpătâi, care vin spre a mânca și a bea fără să plătească.

Toysız üy bolır olımsız üy bolmaz.

Düğünsüz ev olur (ama) ölümsüz ev olmaz.

Casă fără nuntă poate să existe, dar fără înmormântare, nu.

Togulgenden calap qal.

Dökülen şeyden hiç olmazsa yalamaya bak.

De la o revărsare de belșug, măcar să ai ce linge.

Tonulgen tore atasından cat qalır.

Umutunu kaybetmiş asılzade atasına yabancı kalır.

Prințul care s-a îndepărtat de obiceiuri se va înstrăina fașă de strămoși.

Tore torge caraşır.

Asılzade evin en mutena yerine (sadır köşesine) yaraşır.

Prințului de sânge îi va sta bine la loc de cinste.

Torkunı yaqın tozalmaz, toşek ornın cıyalmaz.

Evlendikten sonra ilk kez babasını ve anasını ziyaret edecek olan gelin sabır edemez, yatağını ve sedirini toplayamaz, telesir (heyecan içinde çırpınır).

Obiceiul nu-l va putea stăpâni, în emoție se va pierde.

(Explicație: După căsătorie, la prima vizită făcută părinților, nora nu se poate adapta, nu-și poate strânge așternutul, ci se va lăsa cuprinsă de emoție).

Tuvğan aynı pıttı kor, tuvğan qıznı cettı kor.

Doğan ayı bitti ( hemen biter) gör, doğan kızı da (hemen büyüyüp) yetişti bil, gör.

Luna care a răsărit e bine s-o vezi stinsă, așa cum e bine să vezi cât de repede crește fata ce abia s-a născut.

Tuğan tuğanman tabışır catqa bela cabışır.

Kardeş kardeşle buluşur ve anlaşır arayı bozan yabancıya bela yapışır.

(Açıklama: Yabancı birisi iki kardeşinarasını bozmamalı).

Ruda își poate întâlni ruda, atunci străinul va da de belea.

( Explicație: Un străin nu trebuie să strice relațiile dintre rude).

Tuvğan cerınden bek toyğan cerın.

Doğduğun yerden doyduğun yer iyidir.

E preferabil locul în care te saturi locului unde te-ai născut.

Tul apaqayın artından avız tolısı lap cürer.

Dul kadının arkasından ağız dolusu laf gezer (yürür).

Vorbe revărsate din gurile bogate umblă după femeia văduvă.

Tuy şorbanın toqlığı cengemnın doslığı.

Darı çorbasının tokluğu (ne ise) yengemin dostluğu da odur.

Prietenia cumnatei este precum te saturi cu ciorba de mei. 

Tuyediy boyın bolğaşı tuymediy aqılın bolğaydı.

Deve kadar boyun olacağına (keşke) düğme kadar aklın olaydı.

Decât să ai trup mare de cămilă, mai bine ai avea minte cât un nasture.

Tuyesı bolmasa botası bar arışı cerde catmazğa.

Arabasını yürütmek isteyenin devesi yoksa yavrusu vardır, onunla işini görür, yeter ki meram etsin.

E de ajuns să vrea să muncească, chiar dacă în loc de cămilă are doar un pui de cămilă.