12 dec. 2015

TATARLAR, II, Tarihi romanı Güner Akmolla’nın, sayfa 126-128, ed. NewLine 2009


Bız dünyada aytuvlı medeniyet qurğan qırımtaralarımız, edebiyatımız zengın, elifbemız V-VI asırlardan bellı, yaqında, 1928 –lerde, latin elifbesıne geştık ve qıymetlı eserler yarattıq! Liçevde oquğanlar illa bılmedıler ne doğrı tarihımıznı, ne de doğrı colımıznı. Elbette o caşların qabaatı degıl. Partidın colı meutalarnı şiynep geştı şehitlerın ustunden, zamanların denışmesı beklenıldı balaban ümitlermen … bazı ailelerde, nasıl şımdı aralarına kırgenlerımız...
Naym dayıların ottırılmesınden sonra, “lekelı”dep tanıdı millet bo qızlarnı: en balabanların
Selma’nın nişanı gerı qaytqanda, anladılar ki artıqtatarlar onlarman er bır alaqanı kestıler, cemiyetın bır kenarına atıp saldılar, caş qızlarnı qartaytmağa cezalandırıp...çünki, ışke kırmege, mekteplerge ketmege, ış yerınde aylığını ostırmege, demek, er şeyge, “dosar de kadre” yani “ailece turuşun dosyası” ve onda yazsan doğrı bolğanlarnı, “Türkiye’de aqrabam bar”dep, ya da enıştem, dayım, amcam “politik cezalı” dep, eş bır haqqın yoq edı, olmek ta aruv edı ! Eger sen yalan yazsan kadre dosarında, ki senın aqraban , qudan, komunist partidıne qarşı çıqtı dep, em ışten atıla edın, emde mahpuske qapala edın! Bonday vaziyette, Menciye, Topraksar degen tatar koyıne kışkene bır memur, yani kitaphane de ışlemege cıberıldı, Kostenci Mufettişlıknın tarafından, o da bır balaban romen komunistnın yardımıman boldı: tovarış Vasile. Onda qonışılğan tatarların arasında bo qızın dayıları kım, babası kım, anası qaysı soydan: dayıları Qırım uşun politika cürsettıler, 1930 –lardan başlap, babası Kanal’ğa qapaldı, ana tarafından yedı kışı politik cezasını aldı!
Uşuncı kunı Menciye’nın kitaphanede bolğan kitaplarnı balaban defterge geşırıp tasavurlar qurması:”epısını oqurman, Yarabbi! Epısın! degende, pıte!”
Üyle bolmazdan evel, ekı polis kırdı kitaphanege.Kulmegen yuzlerı, sert davuşı qorqıta tuşe insannı, ele caş qıznı”lekelı qıznı”.
-Kım Abdulla Menciye? dep, baqırdı polislerın semız soyı.
-Menmen! dedı Menciye ve yaqınladı olarğa, toqtatıp defterge yazmasını.
-Sen ne qaraysın bızım koyımızde? Sen milletın duşmanısın!
Dep, baqırdı oğa polis.Bır adım yaqınlap, qorqıtıp caş qıznı, uş au evel 18 yaşın totırğan caş qıznı, sertiydı:
-Bır satın ışınde keteceksın temız koyımızden!Bızge sendiy “şuruk” element kerekmiy! Eger ketmesen, senı qapaycaqmız zindanğa!
Qızın kozlerı caşqa toldı. Qart apaqay, kitaphanecı, qazaq bolsada, şay solendı:
-Darılmanız, tovarış, keter, keter!
Kettı. Kolektivnın kamyonın kabinasına mındı ve bır sat col Kostencı’geşık cıladı: ozı uşun, babası uşun, dayıları uşun, yemın etıp “unutmaycaq ve unutturmaycaq”bonday duşmanlıqlarnı...
Kop sene sonra tuyuldı ki o koyın tatar komunistlerı barıp qasabadaqı komunist merkezıne şağalar, sonra, Qara Omer de, çünki onda bar eken rayon , ilçe , balaban toplantı bola, putun caş ve qart , tatar ve romen komunistlerımen:oyğa salına, erkez, ele bızım süygen qırımtatarlarımız, oz milletımız, “ketsın” qararına 100% oy bere: tatarların komunistlerı bek deşet edıler”1947-1967 senelerınde...Bo bızım hatıramız da 1953 men 1959 senelerınde bola...Dobruca’nın tatarlığında: Topraqsar’da... tarihı adıman Toprakhisarı da!

Un comentariu: