Tan Yıldızı - Luceafărul în traducerea d-nei Güner Akmolla, 1992.

Bır zamanda bar eken

Masalday bır zamanda,

Yuksek padışa ayleden

En guzel qız dünyada.

Bır tane qız aylede

Er şiyde nazlı eken,

Yucelermen o osken,

Ayday, yıldız ışınde.

Yuksek duvar salqınından

Adımların akete

Aşıq bolğan yıldızıman,

Pencırede korışe.

Uzaqlarğa, denızlerge,

Seiyr ete tuvğanın,

Qara gemı cürgen yerde

Canlandırır colların.

Qarar bugun, qarar yarın,

Isteklerı canlana,

Aftalarman qaraşıp,

Yıldız qızğa aşıq bola!

Tırsegıne mannayın

Salıp rüya korgende,

Sevda totıra cüregın,

Canı taşa süygende.

Ottay cana er aqşam

Yıldız kokke mıngende

Qara saray col aşsa

Qız carıqqa kelgende.

Adım, adım, artından

Odaşıqqa cayıla,

Suvıq şımşekten toqıp

Alevden bır piyala.

Catmaq uşun uzansa

Toşegıne bu qızşıq,

Koksınde tiye qollarğa

Kırpıgın yavaş cabıp.

Piyaladan aydınlıq

Vucüdüne togıle,

Balaban kozlerge cabıp,

Aylanılğan betıne.

Kulerek qız oğa qaray

Qaltıray o aynada,

Rüyasında qarşılay

Cüregıne cabışa.

Yuqusında qonışıp

Qızşıq dertın anlata,

- Menım keşe Padışam,

Neşın yoqsın? Kel mana!

Tuş aşağa, mulay yıldız

Bır ışıqman tuz tayıp,

Kır üyume, tuşunceme,

Omırım aydınlatıp.

Qaltıray qıznı seslep,

Aşq canığı qabara,

Çar çabuq ozın atıp,

Denızlerge o bata.

Tegerşıktiy aylana,

Onın tuşken suvları,

Şaylı bır caş yarata

Korunmegen yerlerı.

Eşıktiy cengıl geşe

Pencırenın kenarından,

Qolındaqı değnege

Qamışlardan taç sarğan.

Caş bır voievod bola

Cımşaq altın şaşımen

Çıplaq omızlarına

Baylap qara ortımen.

Betın saydam kolgesı,

Mayşıraqtay sararğan

Yaqşı ölın kozlerı

Pırlantaday canlanğan.

-Zor keldım oz dünyamdan

Seslep senın şaqıruvın.

Menım babam koklerden,

Anam denız suvların.

Kelıp senın odana,

Yaqın turıp kormege,

Qondım aşıq aydınğa,

Tuvdım suvlar ışınde.

Kel sen! Menım qıymetlım!

Bazgeş bılgen dünyannı,

Menmen Çolpan Yıldızı

Bol sen menım kelınım!

Anda, mercan sarayda,

Yüzyıllarca yaşarsın,

Butun millet okyanda,

Senı sesler, korersın!

- Ne guzelsın, rüyamda,

Melayke diy kornesın,

Mana aşqan colında,

Menı cüre kormezsın!

Yabancısın sen, mana,

Caltıraysın sert, cansız!

Men canlıman, sen mevta,

Bızlata menı kozın!

*

Keçer bır kun, keçer üş kun,

Kenede kece bola,

Dalğaların padışası uşun,

Cüregınde meraq taşa.

Yuqusında hatırlap

Yıldız sevdası açıla,

Cüregınden ses kelıp,

Denız beyın şaqıra.

- Tuş aşağa, mülay Yıldız

Bır ışıkmen tuz tayıp,

Kır üyume, tuşunceme,

Omırım aydınlatıp!

Kokte, qıznı eşıtkende,

Yıldız aşqtan canıp sone,

Kok aylana, bırden bırge,

Şo cöytılğan yerıne.

Ava tola alevlerge,

Dünya olarman qaplana,

Khaos aşıla derelerge,

Guzel bır bet yaratıla.

Qara şaşın üstünde

Taçı canğanday bola,

Akikaten uşup kele,

Canıp kuneş otuna!

Aşıla qara kepınlık

Mermer qollar korıne

Tuşuncelı, mon kelmek

Yaqışa cangız betıne.

Guzel kozler, ulu kozler,

Deren hayalday caltıray,

Tupsız ekı arzu bolğan,

Qaranğılıq tolğan olay.

- Zor keldım oz dünyamdan,

Sesliyım dep, şundıde,

Kuneştır menım babam,

Anamda, sorasan, gece.

Kel sen, menım qıymetlım,

Bazgeş bılgen dünyannı,

Menmen Çolpan Yıldızı,

Bol sen menım kelınım.

Kel sen! Senın sarı şaşıne

Tutayım taç yıldızdan.

Sen bol menım koklerımde

En aruv caltırağan!

Sen oğadarda şaylısın,

Hayallarda ciniysın,

Mana aytqan cölın senın

Yaqışmay eş, semen ketmem!

Merhametsız senın aşqın,

Cürek tamırlarım sızlar,

Deren kozler kasta etıp,

Baqışların menı cağar.

- Menım kokten ayırılğanım

Istiysınmı, anlamadan?

Sen bır fanisın, süygullım,

Menım uşun ölım yasaq.

- Layıq laflar qaramayman,

Başlamasında bılmiymen,

Anlaşıla aytqanların,

Kop manasın becermiymen.

Eger qanaatmen ıstesen

Menım senı süygenımnı,

Kel topraqqa menım uşun,

Bol sende mendiy ölımlı.

-Men ölgenım ıstiysın sen

Bır obışmek uşun denış,

Istiymen bıl, menım süygım

Korınmemış, er şiyden tış!

Evvet, güna yaratacaq

Başqa qanun alırman men,

Ebediyetmen baylanmaq

Bolğan eken, qobarman men.

Aytıp kete... Qayıp boldı

Bır qızşığın aşqın ıstep.

Qopqan kokten, ozın azdı,

Qayıp boldı, kokten sönıp.

*

Bu zamanda Katalyn

Quylı, şırtlı bır bala,

Sofrada qadelernın

Işın totıra şarapqa,

Adım, adım, o tuta

Padışa zaden urbasın;

Babasız oksız bala,

Cesaretın bılmezsın,

Ekı betı caltıray

Elmaşıqtay qırmızı,

Yavaş, yavaş, yaqınlay

Katalynge, şah qızı.

Neday güzel qız bolğan

Neday şaylı, Allayım,

Ey, Katalyn, şımdı zaman,

Anla sende qısmetın.

Yavaşından, koşede,

Tutıp onı şıbırday:

-Ket, Katalyn, şo yerde,

“Işı yoqta, it suvlay”.

- Ne bar? Oturma canğız,

Dalma tuşuncelerge.

Kel qatıma, şen bol, qız,

Erınlerın opmege.

- Ne ıstiysın? Ket şundan,

Taşla menı raatıma.

O! Sağınaman derenden,

Aşıq boldım yıldızğa.

- Bılmesen, kosteriyım

Bırliy, bırliy, sevdamnı.

Sade qızma, çıpiyım,

Sesle menım aşqımnı.

Avcı qatıp azırlay

Quşlarnı tutma avın,

Kel canıma, quşaqla,

Uzatqanda, tut solım.

Koz astında qozlerın,

Qıymıldamadan qalsın,

Okşelerden koterıl,

Qoltığından saralsam.

Men aşağa enkiysem,

Sen yoqarğa qarap qal.

Bonday omır geşırsem,

Senı korıp toymadan.

Sen de aşqnı tanısan,

Men opkende enkiysen,

Sevdalıqnı anlasan,

Sende menı şay opsen.

Sesledı o balanı

Em şaşırıp, em süyıp,

Meraq etmiy cımşadı,

Bekte yaldı, qız bolıp.

Sonra yavaş: - Men senı

Balalıqtan tanıyman.

Em solenşek, em carlı,

Uyuşasın sen menmen.

Ama Çolpan Yıldızı

Tuvıp uzaq yerlerden,

Canlandırıp suvlarnı

Collar aşa denızden.

Dalğalar egıp geşkende

Oğa doğrı col cürıp,

Koz caşlarım taşqanda

Kırpıklerım tolışıp;

Onın aşqı qaltıray

Menım dertım sılmege,

Oğa süygım cetalmay,

Yoqarlarğa koterıle.

Öz dünyadan mon kıre

Suvıq ışıqlarıman,

Süyermen onı ömırce,

Ömırce qalır, uzaqtan.

Onın uşın kunlerım    

Boş geçeler, qırlarday,

Canlı, carıq aqşamlarım,

Öz cüregım zor anlay.

- Sen balasın, şaylı qız,

Aydı şımdı qaşayıq.

Cöytılayıq ekımız,

Atımıznı unutayıq.

Ekımızde aqıllı

Şen bolarmız, zevq oser,

Unutarsın cürtınnı,

Yıldız sevdası söner.

*

Uştı Yıldız. Kokte

Osken onın qanatları.

Bin senelık cöl keçe

Ep oğadar daq’qaları.

Aşada kok tolı yıldız,

Yoqarda kok yıldızlı...

Arasında şımşek sönsız,

Adaşqanday uşa ızlı.

Qhaosnın derelerınde

Togerek etraflarda

Carıqlar tuvğan korıne

Dünya yaratılğanda.

Carıq oğa dolaşır

Denızdiy, dalğaday sarıla,

O uça, ıstek tolı, fikir,

Er şey, er şey, cöytıla.

Onın yetışken yerınde

Koz yoq tanımaq uşun,

Oğraşa zaman boş yerge

Boşlıqtan tuvmaq içün.

Yoq bırşey, desende, bar

Bır heves onı sorğan!

Derenlık bar, oğadar,

Qaranlıq unutulğan.

- Şo ağır ebediyetten

Allam, menı qurtar!

Menden sana sönsüz hürmet

Dünya bolğanı qadar.

Tanrım, menden er şey iste,

Başqa qader sen ber mağa!

Sensın hayatnın ustunde

Sen alasın mezarğa.

Gerı al ölmemezlık hayalın!

Baqışım ateşın al gerı!

Mana ber – er şey içün,

Bır saat, bır saat süygı!

Qhaostan yaratıldım, Allam,

Qhaosqa döner edım,

Durgunlıqtan tuvdım, Tanrım,

Dınlenmektır ıstegım.

- Hiperiyon, derelerden kelesın sen

Korılmegen tıleklermen.

İsteme, sonın bılmesen,

İşaretler, mücizeler.

Insanman dep sen özınnı

Olarman uşatasınmı?

Gebersın insanlar epısı

Yaratılır gene cinsı.

Onlar boşqa ümit qura

Ereklerı boş uydurma.

Başqa dalğa kene tura

Mezarında pıtse dalğa.

Insanlarda bolır qısmet,

Bazısında qara qader,

Bızler uşun ölım yasaq

Yoqtır bızde zaman, ya cer.

Bugun ölmek içün yaşar

Sonsız tınevın bolğanlar

Başqa kuneşte caltırar

Eger sönse bo carıqlar.

Tuvmağa oğraşalar,

Arqada bellı ölım

Ölmek içün tuvalar

Öleler, tuvmaq içün.

Sen, Hiperiyon, sen barsın

Er ıstegın yerınde,

Bolır er ne ıstesen,

Meraqmısın bılgıge?

Istiysınmı can kelsın

Anau bızın durkıge?

Tav bayırman bırleşsın,

Adalarda, denızde?

Hareketmı ıstiysın?

Doğrulıq, kuvet kosterme?

Topraqnı berer edım

Padışalıq etıp bölmege.

Gemılermı arzında?

Askeriyemen dolaşmaq?

Collar aşılır qarada –

Ölım bolmaz, o, yasaq!

Kım içün sen ölecen?

Ket cerıne, artına!

Onlardan ne bekliycen?

Adaşqanda o dünya?

*

Kokte, ozın cerıne,

Qaytıp keldı Hiperiyon.

Er zamanday, bugunde,

Caydı carıqlarınnı.

Aqşam ustu rastladı,

Artıq gece bolacaq,

Kokte ay carıq tuvdı,

Sularda canlanacaq.

Ince qıvılcımlarman

Toldı tavda cölşıqlar

Lamburların astından

Korne ekı caş bala.

- Taşla başım, qıymasım,

Catsın senın qatında,

Tatlı omır yaşayım,

Senın kozın astında.

Dolaş menım tuşuncemnı

Suvıq carığın namına,

Cay, sönmez sukunetnı

Qaranlıqlı sevdana.

Kel sen, menım ustumde,

Butun dertım toqtatıp,

Bırtanesın süygunde,

Hayallarğa son berıp.

Kokten kore Hiperiyon

Şaşıp qarağanların,

Qol moynına salğaman,

Cüvırıp quşaqlağanın.

Kumuş şeşekler qoqıy

Tatlı cava onlar kokten,

Uzun şaşlı, altın şaşlı,

Başlarına, caşların.

Qızımız, aşq saruşı,

Aşıp kozlerın kore

Kokte süygen Yıldıznı,

Yavaş, dertın tırılte.

- Tuş aşağa, mulay Yıldız,

Bır ışıkmen tüz tayıp,

Kır ormanğa, tuşunceme,

Qısmetım aydınlatıp.

O kene onday qaltıray,

Tavlar, dağlar, ustunde,

Boş şollernı o ayday,

Cansız qırlar cürgende.

O şaptırmay ozın endı

Yukseklerden denızge!

- Nedır sağa, topraq betlı,

Men bolsam ya başqası?

Sızın tar dünyanızda,

Qısmet beklep yaşaysız,

Cihanımda men turaman,

Canğız, amma ölımsız!